Lu Paulinu

Cussine, cu nna uce te rraggiatu, sçìa sçhiδδandu e rreputandu lu Totu Sosarieδδu, ca, estutu te carusa, facìa la parte te la soru te lu Paulinu te pàgghia.

Cussine, rammenànduse li capiδδi, sçìa chiangendu e ssegnuttandu mèsciu Petrinu Scarparu, ca, estutu a luttu strittu, facìa la parte te la mamma spenturata te lu Paulinu nèsciu te pezza, ca stìa all'ùrtimi stanti te ngunìa.

Nanti nanti, cu llu càmesu iancu te fratellu, cu llu cappùcciu a ncapu, sunandu lu tamburrieδδu e facendu pirulette e sçiucarizzi, l'Urlandu de la Mària furnara dìa inìziu allu curtèu.

Travestiti comu sia te surdati, cu llu ermu a ncapu e cu lla sciàbbula a mmanu, cumandati te lu Pippi Uecchi-te-bàmbula, lu Runzinu Craparu, l'Ucciu Petone, lu Gegge te lu Cìcciu te l'acciprete, lu Pippi te lu Itu Meccarne e nna seìna te àutri zàmpari facìanu strata a llu ccumpagnamientu.

Enìanu dopu, sunandu, scurdandu, stunandu, li sonatori te la banda te lu Pepi, bandisti ca speràanu ca cu llu tiempu e cu lla pàgghia sçìanu spicciàanu alla banda rande te Schinzanu.

Te retu a cquisti, doi vellanzini teràanu la trainella nfiurata e nfiocchettata, a ddu subbra nc'era stisu, ci l'à straìu, lu Paulinu nèsciu moribbondu, nnu pupazzu de pezza e de pàgghia.

Lu secutàanu li cumpagni soi stravisi ca, ttinchiànduse a mpiettu e cutulandu la capu, se unìanu alli strèmeti te li parienti e rretàanu:

Nna murra de cagnulastri secutàanu a prucessione, tutti estuti te màsçiu; filu comu li masçi te moi, ci se mìntenu li custumi tutti ccattati de Zorru, de Omu-ragnu, Batman, Rambu o Superman; e mancu sçìanu estuti de masçi ntichi comu Arlecchinu, Burginella, Ballanzone e Culumbrina. Li masçi nesci te tandu èranu cchiù' ngraziati, cchiù' belli, percé ognetunu se estìa a fantasìa e a gustu sou: la Rusina te la Ngicca Maca s'aìa nfelati li càusi te fràisa lu rande e la giacchetta utata intru-fore, s'ìa tinta la facce te niurufumu, s'ìa fatti li mustazzi cu nnu fuδδìsçenu te fucalire, s'ìa ncafatu lu cappieδδu fena all'ecchi… e cussine cumbinata facìa rìtere tutta la gente e facìa nna ficura mègghiu de nnu Pagliàcciu mudernu.

E llu Ginu Zenzone, poi, s'ìa mise a nnanti, a mpiettu, tante do' minne tise tise, subbra a llu teretu s'ìa sistematu nnu cuscinu, a ncapu tenìa ttaccatu lu fazzulettu fiuratu, e cussì ccunzatu nde essìa nna culòfia cchiù' curiosa e divertente te nna Matama te l'Ottucentu.

A nfacce nienti màschere, li uagnuni. E ci li putìa canùscere cu δδe facci rrepinte e nquacchiate, estuti ci te cconzalìmmure e ci te stagnaru, quistu te pecurarieδδu, quista te ciuàra e st'àutra te Befenìa?

Tutti chiangendu e retendu, ncusçendu, rungulandu e nzurtandu, a mmurra te retu a llu curtèu ccumpagnàanu, beδδi mei, lu Paulinu te pezza pe lle strate de Caδδinu.

Rriati a nfine alla chiazza, se mentìanu a ccèrchiu turnu turnu a llu muertu-iu. La pôra mamma soa cu lla uce mbrafata spicciàa te cuntare lu fattu comu aìa sçiutu.

E cuntàa: "Tutti li giurni te lu Carnuale lu Paulinu miu s'ìa datu a lli divertimienti e s'ìa cacciati puru tutti li schirchi; ma quandu sippe ca a llu buscrài aìa rriare la Quaremma, δδa ècchia scangata e scuesciusa, mazza mazza e morta te fame, lu fìgghiu miu ose sse ncàscia tanta nna pignata de pasuli cu ttante stozze de saìme.

Còccia a δδi pasuli, cce fôra te chiummu? Paulinu miu, fuesti spurtunatu: tanta nna panza te nchiàu, ngàgghiu facisti e moribbondu te retucisti". E ncora tutti quanti a cchiàngere e a ssegnuttare, a llamentarsi, a ncùsçere.

A stu puntu, però, la banda te lu Pepi ntunàa la màrcia de li muerti, lu Cìcciu sacrestanu sçìa ssunàa a murtòriu le campane, la gente se nde llargàa te la castellana, mentre lu Totu furgulunaru ddumàa la mmìccia ca spuntàa te fore alla petàccia te lu pupazzu te pàgghia, la battarìa scuppiàa e lu Paulinu nèsciu se mpezzecàa.

Tandu spicciàanu li sçechi, li schersi e li risi; tandu a ognetunu lu core ni mmarìa pensandu ca lu Carnuale cannarutu e sçiuculanu aìa ddaveru spicciatu, e ca stìa cu ttrasa δδa ecchiarda te Quaremma cu lli desçiuni soi e cu lla cunùcchia a mmanu, pronta e lesta cu nni la ssementa a ncapu (ntanu sia!) a ccinca nu ffacìa la duvuta penetènzia.