23 - Lu uru tespettusu

A ccasa a llu Tore Babbu, intra a nna carassa tra lu parite e lu mpòggiu de lu sarcenale, abbetàa, ci sape te quantu tiempu, nnu uriceδδu, de quiδδi bueni, però, schersusu quasi sempre, a fiate puru tespettusu.

De notte, ogne fiata ci lu Tore s'ìa cignatu comu Santu Martinu ulìa, l'uru se ddevertìa cu sse nquatta susu allu piettu te lu giòane e quistu passàa la notte nfannandu e suffucandu; la matina poi, quandu se ausàa cu bàsçia fore, nu nde alìa nienti. La stessa cosa succetìa quandu lu Tore s'aìa bbuffatu te pasuli cu lle còteche; llora l'uru se mentìa a zzumpare subbra alla panza nchiata de lu pôru carusu, ca passàa nn'àutra notte sprasemandu pe li dulori te entre.

Tante fiate lu giòane aìa spiatu lu mumentu giustu cu nni nferra e cu nni llea allu uru lu coppulinu russu cu lla nnocca, (ci a llu Tore n'ìa enuta inta nna cosa sìmele, s'ìa fattu strariccu! - cussì se tecìa). Ma lu maùru, ci l'à straìu!, era tantu furbu e spiertu ca, quandu sçìi cu llu cchiappi, sparìa comu a nnu fantàsema.

Cu llu tiempu, però, (comu se tice: "crescendu, nfessalendu"?) lu scazzamurieδδu ddentàa sempre cchiùi sçiuànu, ma sçiuànu freculusu, pruticulu e fastitiusu.

Nna mmane prestu lu Tore, sçendu ntra lla cucìna, idde comu ùmbrie sparire te la cappa te lu fumaru e ntise comu rìtere cu uciceδδe de piccinni; su lla banchiteδδa truàu scorse de nuci e de mèndule, scorse de semienti e de ruppini, muδδìcule te taraδδi e cerchi te mieru fatti cu lli culi te bicchièri. Et era certu lu Tore ca tutte ste cose nu sse l'ìa mangiate iδδu, la sira prima. Nun aìa suspettare de l'uru e de li amici soi: lu farfarieδδu, lu scarcagnulu, lu scazzamurieδδu, lu sciacquiδδi....? Cce ngrazziati, ìanu fatta la llecracera a ccasa a llu Tore Babbu!

Nn'àura èspera lu Tore stìa ssettatu su do' pieti te la sèggia cu lle spaδδe mpuggiate a llu parite; sentìa l'ecchi pesanti de suennu e sta' cquasi ddurmescìa, quandu lu quatru de Sant'Antoni te le fòcare se staccàu e nni catìu a ncapu e nni fice tantu nn'uδδarune; iδδu nzatàu e fice nnu rrebbuttu, la sèggia se stabbulàu, le paràtule se spezzàra e iδδu ncrapazzàu a nterra comu nnu culummu.

Lu uru sta ddentàa abbiru fastitiusu.

Lu Tore foi custrettu cu ccàngia casa, cu llassa la catapècchia, percé δδu lampu te uru - sangu llu pìgghia! - ni facìa brutti schersi de cuntìnuu, tantu ci nc'era cu sse danna l'ànima ddaveru ddaveru. Lu carusu tante fiate ìa scisu te lu liettu a llu scuru e ìa utu ccamenare squasatu susu a lle chianche fridde de còccia; e' veru, ìa sçire ttruare li scarpuni ca ìanu sçiuti rriati unu a nn'àngulu e unu sutta a llu stipone; ci l'ìa sparpagghiati? Tici ca se ddivertìa iδδu stessu la sira, e nu sse nde rrecurdàa?

Tante fiate aìa truate le lèune e li tàccari te lu fucalire ùmete, e nc'ìa uluta la manu te lu Signore cu lle mpìzzeca, cunsumandu nnu scàtulu ntieru de pòsperi te tàula; ma datu ca stìanu allu cupiertu, te sule se putìanu mmuδδare?

Nna fiata, e tandu ni despiacìu mutu mutu, truàu le scorse te sargeniscu intra a llu piattu, ccunzate cu llu sucu de cunserva e cu llu casu, ccote intra a lla cretenza, e le trie rimaste, nvece, mbrigghiate belle belle intra a lla mappina. Puru ci lu Tore era tuttu mbriacu, scuncrusàggini tali le putìa cumbenare?… Despietti de l'uru, sempre iδδu!

Matonna ca ci lu Tore aìa tenutu nnu caδδu, nnu mulu, l'uriceδδu tespettusu ìa passatu lu tiempu nfiettandu li pili de la crinera e de la cuta te le èstie; ma, siccomu lu giòane nu ttenìa mancu nnu ciucciarieδδu, era suggettu cu supporta iδδu a mpersona li brutti schersi de l'uru pruticulu. Quandu nu nde potte cchiùi, decise cu ccàngia casa: mise intra a lla cureδδa le cose cchiùi ndilicate, intra a lle canìscie le strafizze, e, facènduse iutare te lu Nanu Piritosu, ca tenìa nna trainella a manu, scasàu.

Quandu, però, facendu l'ùrtimu iàggiu cu do' panare mpise alle razze, passàu de nanti alla putèa te mèsciu Nzinu Teu, mugghièresa la Chicca lu ddummandàu:

«A ddu te tocca, Tore? Sta' ccangi casa?».

Lu Tore nu fice a tiempu cu rrespunda, ca de ntra llu panaru essìu nna uciceδδa ci tisse, retendu e sputtendu:

«Sine, cummare, sta' scasamu a causa de lu uru!».